هرسین در گستره تاریخ

زندگى اشتراکى انسان‌های نخستین‏: بشر در قدیمی ترین روزگارها در سایه درخت‌های جنگل زیست مى‏نمود؛ غذاى انسان برگ درختان، ریشه گیاهان و تخم بعضى از پرندگان بود و گاهى حیوانات کوچک نظیر گنجشک و خرگوش را شکار کرده و نپخته مى‏خورد، زیرا هنوز آدمیان نمى‏دانستند گوشت پخته لذت بیشترى دارد. غالبا هنگام شب در حُفره درخت یا در غارى با بچه‏هاى خود پنهان مى‏شدند، زیرا از هرطرف خطر حمله حیوانات درنده زندگى آن‌ها را تهدید مى‏کرد. در آن دوران وحشت و ناراحتى، یا مى‏بایست حیوانات مزاحم را شکار کرد یا طعمه آن‌ها قرار گرفت. زندگى در آن روزگار جز یک رشته طولانى رنج و نگرانى چیز دیگرى نبود؛ مردم در تابستان از اشعه سوزان خورشید و در زمستان از سرماى سخت رنج مى‏بردند. به نظر مُحققان جدید، نظام اشتراکى اولیه، دوران بسیار طولانى را در بر مى‏گیرد و از ظهور جامعه بشرى تا تأسیس نخستین دولت‌ها ادامه دارد. «تمام تاریخ جامعه طبقاتى (برده‏دارى، ملک‏دارى (فئودالیته) و سرمایه‏دارى به زحمت به پنج هزار سال مى‏رسد و حال آن که نظام اشتراک هرسین در گستره تاریخ...

زندگى انسان بدوى:‏ «آن ترى وایت» در کتاب آدمیان نخستین در وصف انسان میمونى چنین مى‏نویسد: ... انسان میمونى، با احتیاط راه خود را درمیان جنگل مى‏پیماید، خطر از هرسو تهدیدش مى‏کند، جانورانى مانند شیر و کفتار همیشه در کمین او هستند. گاهى چون آواى هراس‏انگیزى بشنود، بر سر درختى مى‏رود. زمانى سنگى یا شاخه‏اى برمى‏گیرد تا از خویشتن دفاع کند. بیشتر اوقات مى‏گریزد ... او اکنون آتش را مى‏شناسد، دیگر آن را دشمن نمى‏دارد و از آن نمى‏گریزد؛ آموخته است که چگونه رامش کند، با چوب‌های خشک بدان، مایه و نیرو بخشد و با آب خاموشش سازد. آتش دوست اوست ... آتش گوشت‌ها را برایش کباب مى‏کند و چون هوا به سردى گرایید به او گرمى و حرارت مى‏بخشد. در دل جنگل براى خود پناهگاهى ساخته است ... پناهگاه او دیوار ندارد، تنها سقفى دارد که روى چهار ستون چوبى قرار گرفته و او را از باران ایمن مى‏کند. آنها در زیر این سقف مى‏نشینند و براى این که گرم شوند دست در کمر یکدیگر مى‏افکنند و بهم مى‏چسبند ... چون آفتاب از زیر ابرها سر بیرون مى هرسین در گستره تاریخ...

تکامل مغز انسان:‏ ویل دورانت مى‏نویسد: اگر بتوانیم از روى جنین‏شناسى حکم کنیم باید بگوییم که مغز از توسعه شامه به وجود آمده است. این عصب ضمیمه کوچکى به دماغ بود و قرن‌ها هوش از راه عصب شامه عمل مى‏کرد. بعد اعصاب دیگر مغزى از قبیل اعصاب چشم و صورت و گوش و گلو و زبان و گردن خود را به کره مغزى پیوستند. اعصاب شوکى جزء به جزء وارد دستگاه مى‏شدند و حاکمیت سر بر بدن به تدریج بیشتر مى‏شد و با نمو مغز، عمل و عکس العمل، همکارى و تطابق و اشراف نیز افزایش یافت. در ماهی‌ها وزن مغز 5668/ 1 و در خزندگان 1321/ 1 و در پرندگان 212/ 1 و در پستانداران 186/ 1 و در شمپانزه دو ساله 25/ 1 و در کودک دو ساله 18/ 1 بدن است. ما از چنین نردبانى بالا رفته‏ایم. پس یک امر روشن شد و آن این که این ذهن پیچیده انسان از تأثر عام ساده‏ترین پروتوپلاسم‌های ابتدایی ترین موجودات زنده تحول یافته است. ولز، ضمن بحث در پیرامون زندگى پستانداران و سیر تکاملى آنان، مى‏نویسد: «پستاندار جانورى است خانواده‏دار و این خوگیرى با خانواده موجب امکان ادامه تجربیات مى‏شود. زندگى هرسین در گستره تاریخ...

استفاده از ابزار: یکى از خصوصیات میمون‌های انسان‏ نما استفاده از اندیشه و به کار بردن ابزارهاى گوناگون براى رفع احتیاجات روزمره است. «داروین عنترهایى را نشان مى‏دهد که با سنگ هسته‏ها را مى‏شکند و از عصا براى بالا رفتن از صخره‏ها جهت شکار حشرات و از چوب و سنگ براى زدن ضربه بهره مى‏گیرند. شمپانزه با یافتن شاخه‏ها براى خود کلبه‏اى مى سازد ... به کار بردن ابزار توسط میمون‌ها و آدمى، نمایان، ارتجالى و شتاب‏آمیز است. براى حل مشکلى که پیش ‏آمده است، هرچه دم دست باشد بى‏درنگ برمى‏دارد و به کار مى‏زند. آدمیان و نیمه‏آدمیان از این نیز پیشتر رفتند. اینان عمدا و با نقشه ابزار خویش را براى منظورى که داشتند طرح مى‏کردند و آن را براى استفاده آینده نگاه مى‏داشتند.» ولز در صفحات بعد ضمن بحث در پیرامون انسان نئاندرتال مى‏نویسد: «این مردان نئاندرتال چه شکار مى‏کردند؟ تنها حربه کشتار ایشان براى از پا درآوردن جانوران هیولایى مانند ماموت یا خرس‌های غارنشین و حتى گوزن همانا نیزه چوبین، چماق چوبین و سنگ هرسین در گستره تاریخ...

ادوار گوناگون تاریخى:‏ جامعه‏شناسان تاریخ زندگى بشر را برحسب پیشرفت هایى که در تولید وسایل زندگى حاصل شده است به دوره توحش، بربریت و تمدن تقسیم مى‏کنند. طبق نظریه باستانشناسان و علماى زیست‏شناسى، ساختمان بدنى و مغزى نخستین انسان‌های قدیم با آدمیان امروزى اختلاف فراوان داشته است و قدیمی ترین فُسیل‌های انسان‌های آن روزگار شباهت زیادى با میمون دارد. انسان‌های میمون‏نما در طول عمر خود فقط در سایه کار به صورت انسان امروزى درآمدند. آدمیان دوران توحش یا (پالئولى‏تیک) اندک‏اندک در صدد برآمده بودند از سنگ و استخوان، وسایل و افزارهایى براى رفع نیازمندی‌های خود به وجود آورند. تکامل فرهنگ و تمدن بشرى:‏ به گفته آگبرن و نیمکف: ده‌ها هزار سال، گذشت تا حیوان درخت‏زى نخستین، تکامل یافت و چیزى انسان‏گونه شد. انسان به وسیله امتیازات خود توانست ابزار بسازد و سخن بگوید و به سهولت بیاموزد. ابزارسازى سبب شد که قسمت بزرگى از دسترنج هرنسلى به صورت ابزار به نسل بعد انتقال یابد و در جریان این انتقال دائم، افزایش پذیرد. تکلم نیز باعث شد که هر هرسین در گستره تاریخ...

کشف کشاورزى و کمک آن به ظهور تمدن: کشف کشاورزى و به دست آوردن غذا از زمین، تغییر عظیمى در حیات بشر به وجود آورد. براى انسان خیلى آسانتر بود که بوسیله کشاورزى غذاى خود را از زمین به دست آورد تا این که تمام‏ وقت با اضطراب و نگرانى به دنبال شکار حیوانات باشد. براى کشاورزى لازم بود که زمین را شخم بزنند، در آن بذر بکارند و بعد هم محصول آن را درو و خرمن کنند. بنابراین، لازم بود که در یک جا در روى زمین سکونت بگزینند و بمانند. دیگر انسان نمى‏توانست، مانند گذشته‏ ها و زمانى که از راه شکار زندگى مى‏کرد، دائما در حرکت و سرگردان باشد، بلکه ناچار بود در کنار مزرعه‏ هایش باقى بماند؛ و بدین ترتیب بود که دهکده‏ ها و شهرها به وجود آمد. پروفسور «ایلیف» دانشمند انگلیسى مى‏نویسد: «... احتمال مى‏رود کِشت گندم براى اولین مرتبه در تاریخ بشر در نقطه‏ اى در طول سواحل غربى فلات ایران گنج دره هرسین؟ و در جلگه‏ هاى‏ ایلام صورت گرفته و به این ترتیب براى زندگى مردمان آریایى یا غربى یعنى در حقیقت زندگى خود ما (در نتیجه براى اکثریت اهالى روى زمین) یک وسیل هرسین در گستره تاریخ...

از توحش تا تمدن:‏ انسان در طول زندگى پُر ماجراى خود براى کسب معیشت سه مرحله اساسى را طى کرده است: «مرحله جمع کردن غذا، مرحله تولید غذا و مرحله صنعتگرى. اولین مرحله قدیمی ترین و طولانی ترین مرحله بوده که لااقل نیم میلیون سال دوام داشت. در تمام این دوره انسان از طریق جمع‏آورى غذاى نباتى یا از راه شکار حیوانات زندگى خود را به طور طبیعى ادامه مى‏داد. در پایان این مرحله انسان به رمز تولید برخى از ابزارهاى دوره شخم‏زنى‏ 1. چرخ 2. ظرف مفرغى 3. زورق بادبانى 4. دم آهنگرى 5. چرخ کوزه‏گرى 6. خیش 7. کوزه. با پرورش نباتات و اهلى کردن حیوانات از اسارت مطلق طبیعت پیرامون خویش آزاد گشت. پس از هزاران سال انسان با تهیه تبر دستى نخستین گام را در راه زندگى صنعتى برداشت و به این ترتیب عهد حجر قدیم (پالئولیتیک) آغاز گردید. در مرحله دوم ابزارهاى سنگى را که از نوع چاقو، اره، اسکنه، درفش و امثال این‌ها بود با ظرافت بیشترى صیقل مى دادند، این دوره حجر جدید یا نئولیتیک نام دارد. در سومین مرحله تکامل انسان، کوزه‏گرى، سفال‏سازى، نساجى و چرخ اختراع گردید. استفاده از فلزات هرسین در گستره تاریخ...

خصوصیات عصر بربریت یا دوره نئولیتیک:‏ پس ‏از آن که زنان در جریان بهره‏ بردارى از گیاهان خوراکى، که به قول «گوردون چایلد» اجداد جو و گندم ما بودند، به فن زراعت و کاشتن این غلات آشنا شدند، مقدمات یک انقلاب اقتصادى و اجتماعى فراهم گردید و افزایش محصول سبب شد که جمعیت رو به فزونى گذارد. در نواحى آسیاى غربى که گندم و جو مى‏رویید، گوسفند و گاو و بُز و خوک وحشى نیز وجود داشت و حیواناتى که به دام شکارچیان مى‏افتادند با سبوس و ساقه غلات سد جوع مى‏کردند. کشاورزان آن دوران ابتدا زمین را به وسیله چوبى نرم مى‏ساختند، و بعدها به تدریج این چوب جاى خود را به شاخ گَوزن و از آن پس به کج‏بیل سنگى داد. سپس دانه به زمین مى‏پاشیدند و چون مدت مقرر مى‏گذشت به مدد داسى که از چخماق دندانه‏دار ساخته و در دسته چوبى تعبیه کرده بودند محصول را درو مى‏کردند. انبار گندم آنها گودال هایى بوده که در زمین حفر مى‏کردند. کم‏کم آموختند که این گندم را در هاون سنگى بکوبند و آرد به دست آورند و با آن خمیر تهیه کنند. بعدها این خمیر را روى سنگ داغى قرار مى‏دا هرسین در گستره تاریخ...

هرسین در گستره تاریخ...